Üniversite Eğitiminde Öne Çıkan 10 Trend
Dönem başlarında üniversitemizde düzenlenen güzel bir eğitim programı var. Eğiticilerin eğitimi olarak adlandırılan ve bir hafta süren bu eğitim kapsamında akademisyenlere ders izlencesi hazırlama, interdisipliner eğitim, oyunlaştırma, eğitim pedagojisi gibi birçok alanda güncel gelişmeler aktarılıyor. Bu eğitim kapsamında ben de “Eğitimde Yeni Trendler” ve “Eğitimde Oyunlaştırma” başlıkları altında üniversitemiz akademisyenlerimize güncel gelişmeleri ve kullanabilecekleri araçları anlatmaya çalıştım. Peki eğitimde güncel trendler neler? Gözlemlerime ve yaptığım taramalara dayanarak tespit ettiğim 10 ana trende burada da yer vermek istiyorum. Bu trendlere değinmeden önce, değişen eğitim paradigmasına göz atmakta yarar var.
Sanayi toplumundan bilgi toplumuna geçiş, tüm alanlarda olduğu gibi eğitim alanında da dönüştürücü bir etki yarattı. Ekonomik ve sosyal alandaki inkişaflar ile bunlara eşlik eden teknolojik ilerlemeler; üniversite eğitiminin sunum sürecini, içeriğini ve bahse konu eğitime talip olan öğrencilerin –talebelerin- yapısını önemli ölçüde değiştirdi. 4 yıl önce Erhan Erkut’tan dinlediğim bir sunumda üçüncü nesil üniversitelerden bahsedilirken şu anda dördüncü, hatta beşinci nesil üniversitelerden bahsediliyor. Bu yeni nesil üniversite yapıları ise bilginin üretildiği ve kullanıldığı, değer yaratılan, çok disiplinli eğitim yöntemini benimseyen, yerel ile birlikte küresel ölçekteki sorunları da ele alan, girişimcilik ekosisteminin bir parçası olan kurumlar olarak ortaya çıkıyor.
Peki, dördüncü nesil üniversite yapılarını da destekleyen yeni eğitim trendleri neler? 10 ana başlık altında topladığımız bu trendler şunlar:
1- Birlikte öğrenme ve bilgi üretimi: Öğrencilerin de aktif olarak katıldığı bilgi üretim süreçleri yaygınlaşıyor. Öğrenciler artık sadece öğrenen değil, üreten olarak da görülüyor.
2- Ters-yüz edilmiş sınıf: Revaçta olan bu yöntem ile bilginin öğrenciye aktarımı ders dışında, bilginin uygulanması ise vaka analizleri gibi yöntemlerle ders esnasında yapılıyor.
3- Esneklik: Eğitim yöntemlerindeki bir diğer trend ise esneklik olarak adlandırılıyor. Peki bu ne demek? Öğrencinin dersi farklı bir üniversiteden alabilmesi, bölüm dışı ders alabilmesi, bir veya daha fazla dönemi farklı bir üniversitede geçirmesi, derslerin bir kısmını online alabilmesi gibi uygulamalar buna örnek olarak gösterilebilir.
4- Oyunlaştırılmış eğitim: “ciddi oyun — serious game-“ , “edutainment”, “edugames”, “oyun tabanlı öğrenme -game based learning-”, “etki oyunları -impact games-“ gibi kavramlar önem kazanmaya başladı ve ileride daha sık karşımıza çıkacaklar. Artık karşımızda gözünü dünyaya telefon veya tabletle açan, oyun mefhumuna yabancı olmayan bir nesil var. Bu nesile hitap etmek için onların alışık olduğu bir yolu izlemek işe yarıyor. Teknolojik imkânların da gelişmesi ile birlikte oyunlaştırma faaliyetlerinin eğitim sektöründeki ağırlığı artmaya başladı. Bu çerçevede; işletme, iktisat, uluslararası ilişkiler gibi derslerde ele alınan konulara yönelik olarak birçok oyun ve simülasyon geliştiriliyor.
5- İnterdisipliner eğitim: Disiplinler arası bilgi akışını kolaylaştıran ve öğrencilerin ana eğitim alanları dışında da bilgi ve görgülerini artıran uygulamaların sayısı da gittikçe artıyor. Farklı alanlardan veya bölümlerden derslerin alınabildiği interdisipliner eğitim modelleri yaygınlaşıyor. Hatta bazı üniversitelerde 4 yıllık inderdisipliner eğitim adıyla bölüm bile var.
İnterdisipliner eğitim kapsamında sosyal bilimler okuyan birisinin veri analizi ile ilgili programlama dersi alması, mühendislik okuyan birisinin sosyoloji dersi alarak toplumu daha yakından tanıması, sosyal alandaki bir araştırma projesine bir mühendisin dâhil edilmesi mümkün olabilmekte.
6- Online eğitim ve diploma: Online eğitim materyallerinin ve platformlarınının sayısındaki artış göze çarpıyor. Materyallerinin sayısı ile birlikte, içeriklerin kalitesi de artış gösteriyor. Eğitim süreci içerisine online eğitimin dâhil edilmesi mümkün olabiliyor. Khan Academy, Cuorsera, Udemy, UdX ve benzeri platformların sunduğu online ders içeriklerine ve diplomalara olan talep gitgide artıyor. Bununla birlikte, Arizona State University’nin geliştirdiği, Global Freshmen Academy olarak adlandırılan, öğrencilerin ilk yılında tüm dersleri online almalarına, ikinci yılda üniversiteye başlamalarına imkan tanıyan hibrid sistemler de mevcut.
7- Yeni eğitim teknolojileri: Ders içeriklerinin öğrencileri aktarılması ve değerlendirme aşamasında kullanılan teknolojik araçların sayısı da artıyor. Bunlar arasında akıllı tahtalar, cep telefonu uygulamaları ve sanal gerçeklik gibi araçlar sayılabilir.
8- Uluslararasılaşma: Hem akademisyenler hem de öğrenciler arasında farklı milletlerden gelen insanların sayısı gitgide artıyor.
9- Sektörler arası yoğun işbirliği: STK-üniversite, sanayi-üniversite, lise-üniversite, devlet-üniversite, özel sektör-üniversite arasında işbirlikleri artmakta ve yeni işbirliği kanalları geliştiriliyor. Bu sayede üniversiteler bir platform konumuna gelerek bilgi-beceri ihtiyacı olan kurumlar ve şirketleri, bu bilgiye haiz veya üretmeye talip kişiler ile bir araya getiriyor.
10- Farklılaşma ve yeni alanların ortaya çıkışı: Rekabetin üniversitelere de sıçraması neticesinde üniversiteler farklı alanlarda uzmanlaşmayı seçiyor. Bunun yanında, ortaya çıkan yeni bilgi ve beceri ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla yeni bölümler açıyor, hayat boyu eğitim perspektifiyle yetişkinlere yönelik yeni eğitim ve sertifika programları sunuyorlar.
